Noodmunt 1574 Leiden

Plaats hier berichten over stads- en noodgeld uit Nederland. Denk hierbij onder andere aan broodgeld en boterbonnen. Grotere plaatsen kregen het soms voor elkaar, of hadden in tijden waarin het slecht ging geen keus om eigen munten te slaan. Denk hierbij aan Nijmegen, Sneek, Tiel, Deventer, etc.

Moderator: Arjena3

JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Beste allen,

Ongeveer 2,5 jaar geleden heb ik bij Jan Smit (RIP), munthandelaar op de postzegelmarkt in Amsterdam, wellicht dat sommigen van u hem kenden, een zilveren Noodmunt gekocht uit 1574 geslagen tijdens het beleg van Leiden met een koers van 28 Stuivers. Volgens de "Catalogus van de Nederlandse Munten" [Ref. 1] zouden er in totaal 137 exemplaren zijn geslagen. Ondanks dat de munt enigszins ondergewichtig is ten opzichte van wat er in de literatuur wordt vermeld hoeft men niet meteen het ergste te denken. Hoewel vaak beweert wordt dat men toentertijd bij het slaan van (nood)munten zich strikt aan het voorgeschreven gewicht hield is mijn ervaring dit niet altijd opgaat. Per slot van rekening was Nederland op dat moment verwikkeld in de Tachtigjarige Oorlog, een politieke en godsdienstige onafhankelijkheidsstrijd tegen de centralisatiepolitiek van het katholieke Spanje. Bovendien wilden de soldaten die de stad tegen betaling verdedigden zo snel mogelijk betaald worden waardoor men het zeer waarschijnlijk niet zo nauw nam met de gewicht van deze noodmunten.

Afbeelding

Vz: Stadswapen in een cartouche
Binnen: N.O.V.L.S-G.I.P.A.C.
Buiten: roos GODT BEHOEDE LEYDEN

Kz: Onder een kroon een klimmende leeuw, in de klauwen een speer waarop een
vrijheidshoed: gesplitst jaartal ter weerszijden
roos HAEC roos LIBERTATIS roos ERGO

N.O.V.L.S-G.I.P.A.C.: Nummus Obsessae. Urbis Leydensis Sub Gubernatione Illustris. Principis Auraice Cusus - Munt van
de belegerde stad Leiden onder het stadhouderschap van de doorluchtige prins van Oranje geslagen.
Hæc Libertatis Ergo: Dit is voor de vrijheid.

Leiden staat ook bekend als sleutelstad Dit symbool, de sleutels van Sint Pieter, komt men dan ook tegen in het wapen van Leiden en op noodmunten van deze stad.

Begin juni 2013 bezocht ik Cor Smit in zijn winkel, eveneens munthandelaar op de postzegelmarkt in Amsterdam en broer van Jan Smit. Ik kreeg een tweetal veiling catalogi te zien met verschillende noodmunten. Tot mijn grote verbazing kwam ik mijn noodmunt tegen in de volgende catalogus:

DE NEDERLANDSCHE MUNTENVEILING
MUNTEN - PENNINGEN - BANKPAPIER
FEBRUARI VEILING 1994
AMSTERDAM ROKIN 60
POSTBUS 3950 1001 AT AMSTERDAM
TELEFOON 020 - 623 02 61

EERSTE ZITTING
21 FEBRUARI MAANDAGMIDDAG 13.00 UUR
GELDERLAND - UTRECHT KAVEL 1 - 781

Ik herkende meteen mijn munt uit duizenden. De dag erna heb ik toch voor alle zekerheid beide catalogi te leen mee gekregen waardoor enige twijfel, als die er al was, volstrekt werd wegenomen. U kunt zelf oordelen.

Afbeelding
image hosting imagevenue

Afbeelding Dubbelclick om te vergroten.

Zoals u kunt zien betreft het lot 380 van DE NEDERLANDSCHE MUNTENVEILING met als omschrijving:

Zilveren 28 stuiver 1574(Emissie 10 julie 1574). Stadswapen met dubeel omschrift: GODT+*BEHOE- 1500
DEx*xLEYDENx, binnencirkel:xNxOxVxLxS-GxIxPxAxC. Kz. Leeuw met speer en vreiheidshoed. 19,5 Gram.
GH.54a; Delm.169(R). Zeldzaam Zeer fraai.


De geschatte prijs in 1994 voor deze noodmunt was f 1500 wat heden ten dage overeenkomt met 681 €, de veilingkosten (15% opgeld en f 2,- tafelgeld voor iedere koop + 17,5% B.T.W. over commissie en tafelgeld) niet meegerekend. Ik kan u verzekeren dat ik behoorlijk wat meer voor deze noodmunt heb moeten betalen.

Al in 1723 was deze noodmunt op bladzijde 182 door Gerard van Loon in deel I van [Ref. 2] beschreven.

Afbeelding

https://dl.dropboxusercontent.com/u/727 ... %20182.pdf

Geïnteresseerden in de historie of de noodmunten verwijs is graag door naar het artikel De Penningen betrekking hebbende op Leiden geslagen vóór 1813 van de heer W. K. F. Zwierzina op blz. 63 - 93 van [Ref. 2], en het artikel De Munten van Leiden, geslagen tijdens de belegeringen van 1573 en 1574 door de heer E. J. A. van Beek, vice-voorzitter van het Koninklijk Genootschap voor Munt- en Penningkunde, op blz. 51 - 61 van [Ref. 3] waaruit ik onder meer de betekenis van de omschriften aan heb ontleend. Ten aanzien van informatie over de Nederlandse noodmunten geslagen tijdens de tachtigjarige oorlog is nog steeds bij verre het beste standaard werk dat van de weledelzeergeleerde Dr. Hendrik Enno van Gelder [Ref. 4].

Gegroet,
Tristán

Ref. 1 Catalogus van de Nederlandse munten geslagen sinds het aantreden van Philips II tot aan het einde van de Bataafse Republiek (1555 - 1806), 2de geheel herziene en verbeterde druk (2009), Jan C. van der Wis en Tom Passon. Zie ook de link http://www.muntkoerier.com/011e_pagina.htm

Ref. 2 Beschrijving der Nederlandsche Historiepenningen of beknopt verhaal van 't gene sedert de overdracht der heerschappye van keyzer Karel den Vyfden op koning Philips zynen zoon, tot het sluyten van den Uytrechtschen vreede, in de zeventien Nederlandsche gewesten is voorgevallen ('s-Gravenhage, 1723-1731, 4 delen).

Ref. 3 Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en Rijnland, A. W. Sijthoff's Uitg. Mij. (Leiden, 1913)
http://www.oudleiden.nl/pdf/1913.PDF

Ref. 4 Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en Omstreken, 66e deel, Samson-Sijthoff Grafische Bedrijven (Leiden, 1974)
http://www.oudleiden.nl/pdf/1974.PDF

Ref. 5 De Nederlandse noodmunten van de tachtigjarige oorlog, Dr. Hendrik Enno van Gelder, Staatsdruckerij- en Uitgeverijbedrijf (s-Gravenhage, 1955)
neozion Cote D-Ivoire
Donateur
Donateur
Berichten: 1390
Lid geworden op: 02 okt 2010, 18:42

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door neozion »

Bedankt voor het plaatsen van de foto en de vele extra informatie. Leuk dat nieuwe leden meteen zulke stukken plaatsen.
Mocht je ooit meer van dit soort stukken willen beschrijven; gewoon doen
Gebruikersavatar
Arjena3 Nederland
Globale moderator
Globale moderator
Berichten: 877
Lid geworden op: 01 apr 2013, 23:45
Locatie: Wijdenes

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Arjena3 »

Super verhaal ! :-) :klap:
Gebruikersavatar
koenmunten Indonesia
Globale moderator
Globale moderator
Berichten: 3265
Lid geworden op: 16 aug 2009, 21:23

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door koenmunten »

Wauw Tristan, dat is een mooie binnenkomer, ga zo door :angel: :klap:
Vrijheid kun je vermenigvuldigen door het te delen.

Winnaar van de munthunter-voetbalpoules EK 2016 en EK 2020.

Ik ben op zoek naar plantagegeld en numismatische rariteiten (misslagen, vervalsingen, bewerkte munten etc.) van Indonesie en Nederlands Indie.
Kijk eens op http://www.plantagegeld.nl
Jan W Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 3820
Lid geworden op: 29 dec 2011, 00:05

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Jan W »

Dit soort verhalen zijn helemaal goed! Wat een mooie munt en wat een bijzondere achtergrond ook. :klap: :thumb up:
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Dank jullie allen, neozion, Arjena3, koenmunten, en Jan W

Ik ben al enige tijd bezig met het verzamelen van de noodmunten van Nederland. Daarnaast ben ik ook bijna dag en nacht bezig met mijn hobby. :D Want voor dit soort informatie moet je kontinu zoeken en spitten.

Gegroet,
Tristán

Overigens Jan W, dat is een mooie, volgens mij, gelderse Philipsdaalder uit 1558 die je daar als avatar hebt. Ik ben zelf ook een Philips II munten verzamelaar.
Gebruikersavatar
Ilosab Hungary
Superlid
Superlid
Berichten: 7075
Lid geworden op: 20 feb 2010, 14:06
Locatie: 1500 km vanaf Utrecht

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Ilosab »

Ik ben geen muntenverzamelaar maar dit soort verhalen lees ik graag en soms zit er een verhaal bij waar je anderen een plezier mee kunt doen. Ik geloof dat we een 2e Grivna op het forum hebben. Bedankt, het was ontzettend leuk en informatief om te lezen.

Alfred
Papiergeld Nederland, Hongarije, Wereld (1 biljet of met opeenvolgende serienummers/land), 0 eurobiljetten, Euromunten + coincards Nederland. Miniatuurauto's en speldjes uit nostalgie
Lid IBNS: 668 Lid Forum: 171
Gebruikersavatar
Stephan O Nederland
Globale moderator
Globale moderator
Berichten: 2532
Lid geworden op: 16 mar 2012, 10:57
Locatie: Onder Rotterdam

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Stephan O »

Mooi verhaal Tristan, Ik vind de tachtig jarige oorlog een zeer bijzondere periode uit de Nederlandse geschiedenis.
Leuk dat deze munt ook een stuk daarvan vertelt.

Gr, Stephan
Verzameling 2 euromunten uit de circulatie: 193/368 CC (52,4%) + 176/337 'Normaal' (51,9%) Totaal: 369/705 stuks (52,3%)
ForumLid: #1080
3e in de EK 2016 voetalpool
5e in de Vrouwen EK 2017 voetbalpool
7e in de WK 2018 voetbalpool
Gebruikersavatar
Munthunter Nederland
Webmaster
Webmaster
Berichten: 6598
Lid geworden op: 26 jul 2009, 16:39
Locatie: Beek en Donk

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Munthunter »

Prachtig mooi verhaal Tristan, het hele verhaal er om heen is al een stukje geschiedenis op zich.

Hoop nog meer van je te mogen lezen, houd je in ieder geval niet in.

Gr. Jeroen
Welkom op hét forum voor de munten en bankbiljettenverzamelaar!
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Dank jullie wel, Alfred, Stephan, en Jeroen. Ik zal mijn best blijven doen. Overigens heb ik de meeste informatie al enige tijd geleden opgezocht en op een buitenlandse numismatische blog geplaatst omdat daar toch behoorlijk wat interesse was in dit soort munten. Voor deze numismatische blog hoef ik het eigenlijk alleen nog maar te vertalen. Het moeilijkste werk, het verzamelen van informatie, heb ik in weze dus op een eerder moment gedaan.

Gegroet,
Tristán
Gebruikersavatar
Robin Suriname
Moderator
Moderator
Berichten: 1658
Lid geworden op: 09 jun 2010, 23:32
Locatie: de liemers

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Robin »

In een prijslijst van Henzen wordt aangegeven dat de ronde noodmunt hoogstwaarschijnlijk is uitgeknipt uit zijn oorspronkelijke vierkante plaatje.. hetgeen het te lage gewicht verklaart.

Groet, Robin
1 "Pallas" guldens verzamelaar.
Verslaafd aan jacht op de mooist betaalbare kwaliteit 1 gulden met de beeltenis van Pallas Athena en/of een bijzondere variant..
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Hallo Robin,

Ja, ik heb die lijst, of beter gezegd lijsten, ook. Henzen had in een hele oude lijst dit al vermeld. Ik heb toentertijd (om precies te zijn 29-06-11), nadat ik op het punt stond om de noodmunt aan te schaffen of inmiddels al had aangeschaft, meteen contact opgezocht met Jan Pelsonk en Arent Pol van het toenmalige geldmuseum.

Arent Pol reageerde op 02-08-11 en zei het volgende:

Geachte heer Tristan ...,

...

Ik meen me te herinneren dat de Leidse guldens rond de 19g wegen; als dat juist is, is van onderwichtigheid van uw exemplaar geen sprake. Natuurlijk kan latere bewerking voor gewichtsafname zorgen, maar het lijkt mij uiterst onwaarschijnlijk dat een ruitvormig exemplaar bijgesneden werd om er een rond stuk van te maken. Bovendien werden ook de ruitvormige stukken op een gewicht van 19g gemaakt, zodat het afsnijden van de hoeken zou resulteren in veel lagere massa dan de standaard voor het desbetreffende type.
Met vriendelijke groet,
Arent Pol
conservator munten van middeleeuwen & nieuwe tijd


Kortom het is dus niet zeer waarschijnlijk dat een ondergewichtig stuk (als men daar dus inderdaad van kan spreken) zijn oorsprong heeft in een vierkante afslag. Voorts is het zo, en corrigeer mij als ik mij vergis, dat vierkante afslagen numismatisch gezien veel duurdere stukken zijn dan de normale munten. Het zou dus niet zo slim zijn om een vierkante afslag te snoeien. Bovendien heb ik de randen van mijn noddmunt grondig onderzocht en kan ik geen enkel bewijs vinden dat de munt bewerkt is. Persoonlijk ben ik ervan overtuigt dat men in bepaalde steden het toentertijd niet zo nauw nam met het gewicht van de muntplaatjes.

Met vriendelijke groet,
Tristán
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Beste allen,

Ik wilde het hier niet bij laten. In de prijslijst 259 van de heer Gijs Henzen komt men twee leidse noodmunten van 28 stuivers tegen. Een vierkante afslag met een gewicht van 19,25 g, conform de informatie door de heer Arent Pol geleverd, en een ondergewichtig stuk met een gewicht van 13,74 g.

Uitgaande van uitsluitend de vierkante afslag en veronderstellend dat het muntplaatje overal even dik is kan men grofweg uitrekenen hoeveel een bewerkt muntstuk zou moeten wegen dat uit een vierkante afslag afkomstig is.

De berekening:

Oppervlakte(vierkante afslag) = 38 mm x 40 mm
Diameter(bewerkt muntstuk) = 36 mm => Oppervlakte(bewerkt muntstuk) = (π/4) x (36 mm)^2 waarbij π = 3,1415926

Welnu, aangezien

Oppervlakte(bewerkt muntstuk)/Oppervlakte(vierkante afslag) = Gewicht(bewerkt muntstuk)/Gewicht(vierkante afslag)

volgt nu dat

Gewicht(bewerkt muntstuk) = [Oppervlakte(bewerkt muntstuk)/Oppervlakte(vierkante afslag)] x Gewicht(vierkante afslag) = [(π/4) x (36 mm)^2 / (38 mm x 40 mm)] x 19,25 g = 12,89 g

Het lijkt er dus inderdaad op dat mijn noodmunt op gewicht is*), en dat het ondergewichtig stuk van de heer Gijs Henzen toch uit een vierkante afslag afkomstig is. De enige reden die ik kan bedenken waarom dit gedaan zou zijn is dat de oorspronkelijke vierkante afslag te veel montagesporen zou tonen.

Zo ziet u maar waartoe de opmerking van Robin toe geleid heeft. Waarvoor mijn dank.

Met vriendelijke groet,
Tristán

*) Het is mij opgevallen dat ik vergeten ben om het gewicht op te geven. Mijn noodmunt weegt 18,79 g
Gebruikersavatar
Robin Suriname
Moderator
Moderator
Berichten: 1658
Lid geworden op: 09 jun 2010, 23:32
Locatie: de liemers

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Robin »

Hoi Tristan,

Ah!.. ik dacht dat ie sterk ondergewichtig was, maar met dit gewicht is het zeker hoogstwaarschijnlijk een echte..
Ze zijn er dus nog op vierkant plaatje, op ruitvormig plaatje, in goud, op dubbel gewicht, in papier en karton.. dus nog HEEL wat te verzamelen.. ;)

Groet, Robin
1 "Pallas" guldens verzamelaar.
Verslaafd aan jacht op de mooist betaalbare kwaliteit 1 gulden met de beeltenis van Pallas Athena en/of een bijzondere variant..
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

:lach: Noodmunten van Nederland verzamelen is een dure hobby. Ik mag blij zijn met wat ik heb. Maar goed ... ik geef het toe dat ik mij soms niet kan weerhouden om toch op zoek te gaan naar andere noodmunten die ik niet heb. :lach:

En ik hoop van harte dat de economie echt aantrekt zoals men op tv wil doen geloven :eeeh: want anders zit ik straks zonder werk en kan ik wel stoppen met verzamelen.

Overigens is mij dat al overkomen. Na 15,5 jaar bij BT (Britisch Telecom) te hebben gewerkt hebben ze mij van de ene maand op de andere ontslagen :shock: terwijl ik nota bene nog steeds voor hen aan het werk was aan een opdracht. :onfused: Wie het begrijpt mag het mij uitleggen. Nu werk ik als Payroller en aanstaande juni moet ik afwachten of ik dan nog werk heb. Maar goed laat ik jullie niet lastig vallen met mijn privé-situatie.

Groetjes,
Tristán
Gebruikersavatar
Robin Suriname
Moderator
Moderator
Berichten: 1658
Lid geworden op: 09 jun 2010, 23:32
Locatie: de liemers

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Robin »

JO3023 schreef::lach: Noodmunten van Nederland verzamelen is een dure hobby. Ik mag blij zijn met wat ik heb. Maar goed ... ik geef het toe dat ik mij soms niet kan weerhouden om toch op zoek te gaan naar andere noodmunten die ik niet heb. :lach:

En ik hoop van harte dat de economie echt aantrekt zoals men op tv wil doen geloven :eeeh: want anders zit ik straks zonder werk en kan ik wel stoppen met verzamelen.

Overigens is mij dat al overkomen. Na 15,5 jaar bij BT (Britisch Telecom) te hebben gewerkt hebben ze mij van de ene maand op de andere ontslagen :shock: terwijl ik nota bene nog steeds voor hen aan het werk was aan een opdracht. :onfused: Wie het begrijpt mag het mij uitleggen. Nu werk ik als Payroller en aanstaande juni moet ik afwachten of ik dan nog werk heb. Maar goed laat ik jullie niet lastig vallen met mijn privé-situatie.

Groetjes,
Tristán
Misschien tijd om het tafelzilver te verzamelen en je eigen noodmunten te gaan slaan :knipoog:
1 "Pallas" guldens verzamelaar.
Verslaafd aan jacht op de mooist betaalbare kwaliteit 1 gulden met de beeltenis van Pallas Athena en/of een bijzondere variant..
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

:lach:

Prettige avond,
Tristán
muntjas

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door muntjas »

Beste Noodmunt geïnteresseerden,


Toen ik een jaar of tien was, bijna 40 jr geleden had ik een mooie munt gevonden, thuis gekomen liet ik trots mijn munt zien. :klap:
Ik borg hem goed op en na geruime tijd kon ik hem niet meer vinden. Ik was te jong om waarde in een munt te zien en dacht dat ik hem kwijt was. Mijn ouders hadden hem niet gevonden zeiden ze, jammer maar het leven gaat door. :sad:

Nu bijna 40 jaar later en een overleden vader, kom ik met ruimen van het ouderlijk huis mijn gevonden muntje tegen, YES ik heb hem...
De herinnering kwam weer terug, mijn muntje was terecht.

Trots :thumb up: liet ik weer mijn muntje zien aan mijn gezin.... Mijn vrouwtje ging direct googlen en ja hoor daar was hij. De koperen NOOD Munt 1574 en in zeer goede staat!

MIJN MUNT :klap: :klap: . Houden of verkopen?

Natuurlijk ben je dan erg nieuwsgierig naar de historie en de waarden. De historie heb ik gelezen en gezien ik geen munten verzamelaar ben, zal ik zeker voor een goede prijs de munt door verkopen aan iemand die er veel waarde aan hecht.
Wel heb ik al iemand gemaild die de waarde van munten weet, dus even afwachten voor ik een bod accepteer.


Zijn er mensen die interesse hebben mail gerust..

gr. Muntjas
mutmike.jpg
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
Pim Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 408
Lid geworden op: 30 jun 2013, 14:23
Locatie: Enschede

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Pim »

muntjas schreef:Beste Noodmunt geïnteresseerden,


Toen ik een jaar of tien was, bijna 40 jr geleden had ik een mooie munt gevonden, thuis gekomen liet ik trots mijn munt zien. :klap:
Ik borg hem goed op en na geruime tijd kon ik hem niet meer vinden. Ik was te jong om waarde in een munt te zien en dacht dat ik hem kwijt was. Mijn ouders hadden hem niet gevonden zeiden ze, jammer maar het leven gaat door. :sad:

Nu bijna 40 jaar later en een overleden vader, kom ik met ruimen van het ouderlijk huis mijn gevonden muntje tegen, YES ik heb hem...
De herinnering kwam weer terug, mijn muntje was terecht.

Trots :thumb up: liet ik weer mijn muntje zien aan mijn gezin.... Mijn vrouwtje ging direct googlen en ja hoor daar was hij. De koperen NOOD Munt 1574 en in zeer goede staat!

MIJN MUNT :klap: :klap: . Houden of verkopen?

Natuurlijk ben je dan erg nieuwsgierig naar de historie en de waarden. De historie heb ik gelezen en gezien ik geen munten verzamelaar ben, zal ik zeker voor een goede prijs de munt door verkopen aan iemand die er veel waarde aan hecht.
Wel heb ik al iemand gemaild die de waarde van munten weet, dus even afwachten voor ik een bod accepteer.


Zijn er mensen die interesse hebben mail gerust..

gr. Muntjas
mutmike.jpg
Wat een prachtig verhaal en een prachtige munt!

als je hem wilt verkopen zou je hem in de forummunt kunnen plaatsen, daar zijn mensen die hem misschien willen kopen.

Maar zo'n mooie en waardevolle munt zou je natuurlijk ook professioneel kunnen laten veilen, dan bereik je wel mensen die zulk soort mooie munten willen hebben.

Daar kan vast een ander forumlid wel wat meer over vertellen.
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Hallo muntjas,

Zonder meteen al uw dromen in duigen te willen laten vallen moet ik u helaas vertellen dat deze noodmunt niet in koper maar in zilver is geslagen. Verder, als men goed naar de beeldenaar kijkt waar de klimmende leeuw met in de klauwen een speer waarop een vrijheidshoed is geplaatst te zien is, dan ziet men dat de afstand van de kop van de leeuw tot de binnencirkel van parels of tot de kroon bij mijn munt veel groter is dan die van uw munt. Verder zijn er andere verschillen dat mij doet vermoeden dat het hier niet om een autentiek stuk gaat. Ik ben benieuwd wat de munten expert over uw munt te vertellen heeft.

Met vriendelijke groet,
Tristán
Gebruikersavatar
Arjena3 Nederland
Globale moderator
Globale moderator
Berichten: 877
Lid geworden op: 01 apr 2013, 23:45
Locatie: Wijdenes

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Arjena3 »

Er zijn koperen noodmunten geslagen, zie onderstaand ( overigens staat er ook bij vermeld dat er vele vervalsingen zijn )

In de stad was ook een Sinte Elisabeths gasthuis waar het leprozenhuis en het weeshuis aan verbonden waren. Er zijn periodes geweest dat er wel tot 700!! wezen in het weeshuis aanwezig waren. Vanwege de slechte situatie in de beginjaren van de opstand, een uitbreiding van het gasthuis en het grote aantal zieke en verminkte militairen dat moest worden opgevangen liepen de financiën dramatisch terug. Om aan inkomsten te komen werd er bij de Staten van Holland een verzoek ingediend om koperen munten te mogen slaan. Op 17 augustus 1573 kreeg het stadsbestuur van Leiden toestemming om koperen oorden te slaan ten behoeve van het Sinte Catharina gasthuis (LEI.1). Deze oorden mochten gemaakt worden tot een bedrag van 1000 gulden. Als inderdaad het volle bedrag is aangemunt dan is het aanzienlijke aantal van ca. 80.000 stuks geslagen. De afspraak was dat de oorden alleen binnen Leiden zouden circuleren. Zij werden echter veelvuldig vervalst en ook buiten de stad Leiden in het geldverkeer aangetroffen. Dit zorgde ervoor dat zij in 1576 werden ingetrokken. Te Leiden zijn gedurende het beleg door de Spanjaarden ook verschillende noodmunten geslagen. De meest opvallende daarvan zijn de papieren noodmunten van 28 en 14 stuivers. Deze werden in december 1573 vervaardigd. Ook is er rond maart 1574 een koperen noodmunt van een groot oftewel een halve stuiver geslagen (LEI.2).

Zoals hiervoor al genoemd werden de stadsoorden van Leiden veelvuldig vervalst. Voor het vervalsen van de oorden is de valsemunter Gillis Baerntsz. terechtgesteld. Hij bleek ook in Amsterdam al meegeholpen te hebben aan valsemunterij. De stad Leiden had al eerder met valsemunterij te maken gehad. De Leidse noodmunten uit de tijd van het Spaanse beleg werden al spoedig na hun verschijnen nagemaakt. De vervalsers zijn in dit geval echter nooit gepakt. In 1590 was er weer een proces vanwege valsemunterij te Leiden. Jannetjen Hendricxdr. werd veroordeelt wegens het verspreiden van valse munten die door haar man Jan Fredericx alias Jan Feyckenz. waren gemaakt. Deze was enige tijd daarvoor te den Haag wegens valsemunterij veroordeeld en verbrand op de brandstapel.

bron: Duiten.nl
Gebruikersavatar
Oosaenden Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 344
Lid geworden op: 28 apr 2013, 23:29
Locatie: Oostzaan Noord-Holland

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Oosaenden »

Hallo Tristan, goed verhaal en leuk dat je er zoveel sjoege van hebt.
Zo te lezen kom je wel eens op de postzegelmarkt, ik ben daar aankomende donderdag weer, tenminste op de Nieuwezijds,en ik loop wel altijd even langs Peters en de anderen.
Ik hoop dat je nog meer van dit soort bijdragen gaat toevoegen hier :thumb up:
Nederlands & Overzees Papiergeld, Nederlandse Coincards.
Lid IBNS Nederland.
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Arjena3, dat Leiden koperen munten heeft geslagen is mij niet onbekend. Zo zijn er ook munten van papier, lood, en goud geslagen. Maar de 28 stuivers zijn uitsluitend in zilver en goud geslagen.

Ref. http://ifthenisnow.nl/nl/delvingentity/ ... ECT.238577
Noodmunt van een halve stuiver van Beleg van Leiden, noodmunt waartegen de papieren noodmunten uit de eerste fase van het Beleg ingewisseld konden worden
Afbeelding
Creator : anoniem
Collection title Rijksmuseum
Bron Rijksmuseum (https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/NG-VG-4-90)

Omschrijving
Koperen munt. Voorzijde: leeuw tussen cijfers 7 en 4 binnen omschrift. Keerzijde: wapenschild in cartouche binnen omschrift.


Koperen Stadsoord of Noodmunt van het "Sinte Catherina Gasthuis" te Leiden
Ref. http://www.loodjes.nl/Leiden.html
Afbeelding
Afbeelding

De afbeeldingen spreken voor zich. Lijken totaal niet op de 28 stuivers. Het zijn dan ook andere munten.

Met vriendelijke groet,
Tristán
Laatst gewijzigd door JO3023 op 10 feb 2014, 07:44, 1 keer totaal gewijzigd.
Jan W Nederland
Donateur
Donateur
Berichten: 3820
Lid geworden op: 29 dec 2011, 00:05

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door Jan W »

Even over de getoonde munt van Muntjas: Dit is toch gewoon een herdenkingsuitgave uit 1974 zoals ook te lezen is op de achterkant. Daar staat het jaartal weliswaar op de kop te lezen maar het is toch duidelijk 1974? Deze munt ziet er ook veel te mooi uit qua ontwerp en slag om door te gaan voor een 16de eeuwse noodmunt.
JO3023 Nederland
Senior lid
Senior lid
Berichten: 728
Lid geworden op: 21 jan 2014, 14:36

Re: Noodmunt 1574 Leiden

Bericht door JO3023 »

Oosaenden schreef:Hallo Tristan, goed verhaal en leuk dat je er zoveel sjoege van hebt.
Zo te lezen kom je wel eens op de postzegelmarkt, ik ben daar aankomende donderdag weer, tenminste op de Nieuwezijds,en ik loop wel altijd even langs Peters en de anderen.
Ik hoop dat je nog meer van dit soort bijdragen gaat toevoegen hier :thumb up:
Hallo Oosaenden, je bedoeld waarschijnlijk woensdag. Ikzelf zal er aanstaande zaterdag zijn.

Groetjes,
Tristán

Terug naar “Stadsgeld Nederland”