Reinigen en poetsen

[spatbord]

Het is hier vaak genoeg gegaan over patineren en schoonmaken/reinigen van munten. Ik besloot maar eens aan het expirementeren te gaan. Het slachtoffer: een mooie ongecirculeerde Juliana gulden.

T_000001.JPG

T_000002.JPG

[spatbord]

Ik heb een pot zwavelbloem gepakt, en de munt daar eens in gedipt. Dit deed weinig. Toen maar een schep zwavelbloem in heet water, en flink roeren. Er gebeurde weinig, maar toen iets te enthousiast geweest: de zwavelbloem bleef iets teveel aan de munt kleven. Hij begon toen wel te verkleuren, maar niet echt mooi egaal...

T_000011.JPG

T_000012.JPG

[spatbord]

Nu eens kijken wat zilverdip doet. Een minuut in de zilverdip, en goed roeren. De verkleuring is weg, maar op sommige plekken waar hij het meest verkleurd was is de munt toch duidelijk aangetast.
Wat me vooral opvalt is dat de munt nog zijn muntglans behouden heeft, en er niet zo glimmend uitziet als bij sommige munten die je tegenkomt. Die glimmende munten moeten dan dus wel heel erg lang in de zilverdip gelegen hebben om zo te glimmen...

T_000015.JPG

T_000016.JPG

[spatbord]

Nu eens kijken wat zilverdip doet met een munt die niet eerst in de zwavelbloem heeft gelegen. Een nieuw slachtoffer, dit keer een ongecirculeerde Julianagulden met enige patina.

T_000003.JPG

T_000004.JPG

[spatbord]

Na 5-10 seconden in de zilverdip is het patina verdwenen, maar er is geen schade op de munt zichtbaar van de zilverdip.

T_000005.JPG

T_000006.JPG

[spatbord]

Nu maar eens gaan poetsen. De voorkant een halve minuut goed bewerken met een elektrische tandenborstel, de achterkant flink boenen met een wattenschijfje gedrenkt in de aceton. Tot mijn verbazing laat geen van beide duidelijke krasjes/haarlijntjes of wat dan ook achter, wat ik wel had verwacht. Ik kan dus alleen maar concluderen dat munten met haarlijntjes echt heel stevig geboend moeten zijn... En dat deze methoden voor sterk vervuilde munten dus best de moeite waard kunnen zijn (doe het dan wel voorzichtig, en geef mij niet de schuld als er toch iets mis gaat...)

Met de tandenborstel:

T_000007.JPG

Met het watje:

T_000008.JPG

[spatbord]

Tenslotte nog eens flink hard gaan boenen met een microvezeldoekje. Wederom is het me niet gelukt om duidelijke haarlijntjes achter te laten...

T_000009.JPG

T_000010.JPG

[/einde experiment]
Iets heel anders. Heeft iemand nog interesse in een paar ongecirculeerde Julianaguldens? Wel licht gereinigd.

[CorioCoins]

Leuk experiment maar ik kan uit eigen ervaring wel een paar op- en aanmerkingen geven :
- Des te langer in de zilverdip des te doffer wordt de munt juist! (laat een Juliana gulden voor de gein 48 uur in die dip liggen), maar voor een vieze munt is zilverdip ZEKER een oplossing, een mooie VF brengt meer op dan een lelijke VF.
De spiegelende velden van een munt KUNNEN door reiniging komen, maar natuurlijk ook gewoon door de SLAG, een nieuwe mooie stempel zal een spiegelende mooie egale glans geven (denk aan een vroege afslag).
Een glimmende schoongemaakte munt komt waarschijnlijk door het reinigen met NATRIUM BICARBONAAT (baksoda) en niet ZILVERDIP of e-Zest (momenteel populair)

- Zwavel en zilverdip gaan idd niet goed samen. Zwavel is sowieso af te raden in mijn ogen ondanks dat veel mensen er mee patineren.

- Met een normale tandenborstel reinigen laat weldegelijk veegjes achter en ook een microvezeldoekje ook al is het maar minimaal :-( ik kan beide tips NIET adviseren en alleen maar AFRADEN!

- Aceton en een wattenstaafje idd wel de gebruikelijke oplossing voor bijv. munthouder lijm-/pvc-condensresten.

Als tip om de aangetaste zwavelmunt minder vlekkerig te maken, kun je baksoda op een nat wattenstaafje doen en dan over het vlekje gaan. LET WEL! dit verwijderd de MUNTGLANS e wordt hij glimmend ;-)

En we verwachten nu ook nog deze experimenten met een bronzen munt ;-)

[spatbord]

Dank voor de aanvulling.

Misschien zal ik ook nog eens een munt wat langer in de zilverdip laten liggen. Ben wel benieuwd.
Als ik het over een glimmende munt heb, dan heb ik het niet over een vroege slag, maar een munt met veel slijtage (hooguit ZF) die glimt. Ik dacht dat dat door zilverdip kwam, ik heb nooit geexperimenteerd met baksoda. Misschien ook maar eens een keer proberen.

Zwavel is sowieso af te raden in mijn ogen ondanks dat veel mensen er mee patineren.

Juist daarom wilde ik het eens proberen, om te kijken wat het effect is.

Met een normale tandenborstel reinigen laat weldegelijk veegjes achter en ook een microvezeldoekje ook al is het maar minimaal :-( ik kan beide tips NIET adviseren en alleen maar AFRADEN!

Dat hoor ik dus wel altijd, maar zoals gezegd kan ik het op bovenstaande munt zelf niet zien. Misschien een te zachte tandenborstel gebruikt... Met de aceton heb ik geen wattenstaafje gebruikt, maar een wattenschijfje (die waarmee de vrouw haar gezicht schoonveegt). Die zijn wat groter, dus kun je wat makkelijker hard mee boenen. Maar ook daar zag ik geen haarlijntjes verschijnen.

En we verwachten nu ook nog deze experimenten met een bronzen munt ;-)

Brons verzamel ik niet, dus daar heb ik ook weinig van liggen...

[CorioCoins]

Dat hoor ik dus wel altijd, maar zoals gezegd kan ik het op bovenstaande munt zelf niet zien. Misschien een te zachte tandenborstel gebruikt... Met de aceton heb ik geen wattenstaafje gebruikt, maar een wattenschijfje (die waarmee de vrouw haar gezicht schoonveegt). Die zijn wat groter, dus kun je wat makkelijker hard mee boenen. Maar ook daar zag ik geen haarlijntjes verschijnen.

Je hebt hele mooie foto's, maar die miniscule veegjes vallen vaak alleen op bij overbelichting en geen diffuus ertussen, maar misschien is een wattenschijfje ook prima idd (ik heb geen make-up nodig met mijn natuurlijke schoonheid, dus ik heb die niet in huis )
Ik gebruik voor smerige munten ook een zachte (wel normale) tandenborstel en bij zink is het niet zichtbaar maar bij goud zilver en brons zie ik toch de haarlijnen ALTIJD.

Brons verzamel ik niet, dus daar heb ik ook weinig van liggen...

Als jij de experimenten wilt doen en hier zoals bovenstaand plaatst, stel ik wat bronzen stuivers Juliana en bronzen halve stuivers Wilhelmina ter beschikking (beiden hebben een iets ander effect door het gehalte vermoedelijk)

[sjors-sjors]

Leuk en informatief Spatbord!

[spatbord]

Je hebt hele mooie foto's, maar die miniscule veegjes vallen vaak alleen op bij overbelichting en geen diffuus ertussen, maar misschien is een wattenschijfje ook prima idd (ik heb geen make-up nodig met mijn natuurlijke schoonheid, dus ik heb die niet in huis )
Ik gebruik voor smerige munten ook een zachte (wel normale) tandenborstel en bij zink is het niet zichtbaar maar bij goud zilver en brons zie ik toch de haarlijnen ALTIJD.

Ik heb deze foto's juist genomen op een manier waarop normaal haarlijntjes veel beter zichtbaar zijn. Zomaar een voorbeeld: op deze gulden kun je de haarlijntjes toch overduidelijk zien op de foto, zelfs zonder in te zoomen. Foto is gemaakt met exact dezelfde opstelling. Maar op de munten die ik gepoetst heb, zie ik noch op de foto, noch onder een vergrootglas met het juiste licht enige haarlijntjes.

T_000017.JPG

Als jij de experimenten wilt doen en hier zoals bovenstaand plaatst, stel ik wat bronzen stuivers Juliana en bronzen halve stuivers Wilhelmina ter beschikking (beiden hebben een iets ander effect door het gehalte vermoedelijk)

De komende tijd heb ik weinig tijd over, maar als ik later in het jaar weer wat meer tijd over heb, lijkt me dit een leuk experiment om eens te doen. Tegen die tijd laat ik het wel weten!

[Roerbakmix]

In toevoeging: ik restaureer regelmatig antieke zilveren munten. Recent:

WhatsApp Image 2021-04-23 at 11.57.26.jpeg

Severus alexander (zeer lage numismatische waarde in deze conditie).

WhatsApp Image 2021-04-23 at 11.57.26 (1).jpeg

Gereinigd met geconcentreerd HCl 30% (nb. doe dit alleen als je weet wat je doet!)

WhatsApp Image 2021-04-23 at 11.57.26 (2).jpeg

Gepatineerd met Liver of Sulphur. Een welbekende muntenhandelaar in Nederland (die met de rode achtergrond) bewerkt zijn munten hier ook mee, en ik wou 't eens proberen na te maken. Het gaat vrij snel:
1) de munt kleurt lichtbruin, maar inegaal (op ruwe plekken)
2) de lichtbruine kleuren trekken donkerbruin bij; de overige velden worden ook bruin
3) de donkerbruine kleuren worden blauw/grijs; de overige velden donkerder bruin
4) de gehele munt kleurt grijs / zwart

[Roerbakmix]

Het chemische proces beschrijf ik hier overigens in detail:
https://www.cointalk.com/threads/proof- ... st-7469074

[spatbord]

Mooie aanvulling, Roerbakmix! Een paar vragen:
- wat is sodium thiosulphate precies?
- wat is Liver of Sulphur? Waar haal je dat vandaan?
- je hebt het over 30% HCl, dat is toch niet echt iets wat je makkelijk ergens aanschaft? Lijkt me meer iets wat in een lab aanwezig is, maar wat je normaal gesproken niet thuis hebt liggen...

[Roerbakmix]

Mooie aanvulling, Roerbakmix! Een paar vragen:
- wat is sodium thiosulphate precies?
- wat is Liver of Sulphur? Waar haal je dat vandaan?
- je hebt het over 30% HCl, dat is toch niet echt iets wat je makkelijk ergens aanschaft? Lijkt me meer iets wat in een lab aanwezig is, maar wat je normaal gesproken niet thuis hebt liggen...

Natrium thiosulfaat is een zwavelverbinding met natrium. Het lost zilverchloride op, maar doet niets met zilversulfaat (de 'echte' patina). Het is dus ideaal voor het reinigen van bodemvondsten, waar vaak dikke deposities van zilverchloride opzitten:

WhatsApp Image 2020-08-17 at 08.51.00.jpeg

imgonline-com-ua-twotoone-QBk1NQ3iteacgv.jpg

Liver of Sulphur is een kaliumverbinding (o.a.) met zwavel. In tegenstelling tot elemental sulphur (S) is het wél oplosbaar in water, en daarmee kan je, spelend met verschillende concentraties, prima munten patineren. De ethische aspecten daarvan laat ik buiten beschouwing; ik zelf ga het gebruiken om lokale gebieden iets op kleur te brengen (bijv. bij het lokaal verwijderen van een depositie).

30% HCl zou ik niet gebruiken als je niet weet wat je doet.

Alle middelen zijn overigens gewoon te koop; ik heb het zelf in Leiden bij drogist Bik gekocht (die verkoopt veel scheikundige middelen).

[Roerbakmix]

Bovenstaande munt heb ik overigens gekocht met de intentie te restaureren en door te verkopen. Dit leverde een winst van €800 op, wat wel weer benadrukt dat het een lucratieve hobbie kan zijn als je weet wat je doet

[spatbord]

Dat is wel een veel aantrekkelijker munt geworden!
Ik zal eens op zoek gaan naar liver of sulphur, lijkt me interessant om ook eens mee te experimenteren. Ik heb net genoeg van mijn middelbare school scheikunde onthouden om te weten dat experimenteren met 30% HCl geen goed idee is als je kennis beperkt is tot mijn niveau.

[Peter1978]

Heel interessant om te lezen spatbord en Roerbakmix. Mijn ervaring is ook dat zilverdip veilig is voor munten i.t.t. middelen zoals bijvoorbeeld Silvo zilverpoets. Als ik in mijn eigen verzameling kijk zie ik ook wel een aantal munten die duidelijk in het verleden eens gepoetst zijn, misschien gebeurde dat tientallen jaren geleden vaker dan nu. Bij de meeste munten zie je wel haarlijnen zoals op de gulden van 1840 (mooi exemplaar trouwens!). Zelf hou ik het voor sommige Koninkrijksmunten uitsluitend bij zilverdip en aan de oudere Romeinse en provinciale munten doe ik het liefst helemaal niets.

Geconcentreerd HCl staat bij mij uit de scheikunde les bekend als zoutzuur, zeker iets om mee op te passen

[CorioCoins]

Grappig om te lezen ik gebruik ook een hcl (zoutzuur) verbinding om echt extreme munten te reinigen.
Leuk om te zien dat meer mensen er een sport van maken.

[spatbord]

Deze rijksdaalder had redelijk wat PVC aanslag, dus deze heb ik in de aceton gelegd. Zie het verschil...

A002335.JPG

A002339.JPG

[Jan W]

Deze rijksdaalder had redelijk wat PVC aanslag, dus deze heb ik in de aceton gelegd. Zie het verschil...

Ziet er veel beter uit zo. By the way (of bij de weg in goed Engels): prachtige foto's!